RAM là gì? Những điều bạn nên biết RAM

RAM được biết là một phần cứng quan trọng trong hệ thống máy tính. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc lưu trữ và truy cập dữ liệu tạm thời trong quá trình hoạt động của máy tính một cách hiệu quả và nhanh chóng. Để hiểu rõ hơn về RAM là gì hay tầm quan trọng của nó, hãy cùng Đại Hữu tìm hiểu tất cả những điều nên biết về RAM trong bài viết sau.

RAM là gì?

RAM (Random Access Memory) là một loại bộ nhớ tạm thời trong máy tính, được sử dụng để lưu trữ dữ liệu và các chương trình đang hoạt động để bộ xử lý CPU có thể truy xuất và xử lý. Nó cung cấp một không gian lưu trữ nhanh chóng và truy cập dữ liệu một cách ngẫu nhiên, cho phép máy tính thực hiện các tác vụ một cách hiệu quả. Theo đó, RAM có dung lượng càng lớn thì khả năng xử lý nhiều công việc càng cao.

RAM được tìm thấy ở bất kỳ đâu trong các thiết bị điện tử như máy chủ, PC, máy tính bảng, điện thoại thông minh hay máy in. Trong trường hợp ngừng bạn cung cấp nguồn cho RAM hay máy tính bị sập nguồn, tắt máy thì RAM không thể lưu trữ được dữ liệu, các dữ liệu trên RAM sẽ bị xóa hoàn toàn.

Các bộ phận cấu thành RAM

• Bo mạch: Bo mạch là một bảng mạch chứa tất cả các thành phần của RAM. Nó có nhiệm vụ kết nối các thành phần bộ nhớ với máy tính thông qua một mạch bán dẫn silicon.

• Vi xử lý: Trái ngược với DRAM thông thường (không đồng bộ), hoạt động bộ nhớ của SDRAM được đồng bộ hóa với bộ vi xử lý, qua đó, đơn giản hóa giao diện điều khiển và loại bỏ việc tạo tín hiệu không cần thiết.
• Ngân hàng bộ nhớ: Là thành phần có các mô-đun lưu trữ dữ liệu. Trong SDRAM luôn có hai hoặc nhiều ngân hàng bộ nhớ, cho phép một trong số chúng có quyền truy cập vào các ngân hàng khác.
• Chip SPD: SDRAM bao gồm một chip SPD (Serial Presence Detect) lưu trữ thông tin về loại bộ nhớ, tốc độ, kích thước và thời gian truy cập. Con chip này cho phép máy tính truy cập dữ liệu này khi khởi động.

• Bộ đếm: Bộ đếm trên chip theo dõi các địa chỉ cột để cho phép truy cập cụm tốc độ cao. Nó sử dụng hai loại cụm: xen kẽ và tuần tự.

Cách hoạt động của RAM

RAM hoạt động bằng cách lưu trữ dữ liệu tạm thời trong các ô nhớ có thể truy cập một cách ngẫu nhiên. Mỗi ô nhớ trong RAM có một địa chỉ duy nhất để nó có thể được xác định và truy cập một cách nhanh chóng. Khi máy tính hoạt động, dữ liệu từ ổ cứng được nạp vào RAM để xử lý. Các chương trình và tác vụ hiện đang chạy cũng được tải vào RAM để được xử lý nhanh chóng bởi CPU (Central Processing Unit). Và các vùng nhớ của bộ nhớ RAM sẽ được trả lại khi người dùng đóng ứng dụng hoặc tắt máy.

Ưu điểm của RAM

RAM đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện hiệu suất và tốc độ xử lý của hệ thống máy tính.

Tăng tốc độ xử lý của hệ thống

• RAM cho phép máy tính truy cập và xử lý dữ liệu một cách nhanh chóng hơn so với việc truy cập dữ liệu từ ổ cứng HDD hay ổ SSD.
• Bởi vì RAM có tốc độ truy cập cao và khả năng truy cập ngẫu nhiên, nó giúp giảm thời gian chờ đợi và tăng tốc độ xử lý của CPU.

Hỗ trợ multitasking

• RAM cho phép máy tính chạy nhiều chương trình và tác vụ đồng thời mà không gặp trở ngại về hiệu suất.
• Với dung lượng RAM đủ lớn, người dùng có thể mở nhiều tab trình duyệt, ứng dụng, hoặc chương trình đồng thời mà không gây giảm hiệu suất và giật lag.

Đảm bảo ổn định và hiệu suất cao cho ứng dụng

• Khi các ứng dụng hoạt động, chúng thường tải các tệp tin và dữ liệu vào RAM để nhanh chóng truy cập và xử lý.
• Dung lượng RAM đủ lớn đảm bảo rằng các ứng dụng sẽ chạy mượt mà và không gặp phải sự gián đoạn do việc truy cập dữ liệu chậm từ ổ cứng.

Các loại RAM phổ biến hiện nay

Thông thường, RAM được phân loại dựa trên cấu tạo hoặc phiên bản.

Phân loại theo cấu tạo

RAM động

Viết tắt là DRAM (Dynamic Random Access Memory) là bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên động, dựa trên công nghệ MOS, với mỗi bit bộ nhớ được tạo thành từ một bóng bán dẫn và một tụ điện. Việc lưu trữ dữ liệu của loại RAM này phụ thuộc vào việc giữ điện tích nạp vào tụ điện. Vì thế, mỗi khi tắt máy bộ nhớ RAM sẽ bị xóa sạch.

RAM tĩnh

Viết tắt là SRAM (Static Random Access Memory) là bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên tĩnh. Nó là loại RAM được sản xuất bằng công nghệ điện phát quang ECL. RAM này có bộ nhớ cực nhanh và không bị mất nội dung sau khi được tải.

Phân loại theo phiên bản

SDR

Đây là loại RAM ra đời từ cuối thế kỷ XX. Tuy nhiên do bộ nhớ hạn chế và tốc độ chậm nên dòng RAM này đã không còn được sử dụng rộng rãi.

DDR

Để giải quyết những thiếu sót của SDR, loại RAM DDR đã được phát triển và trở nên rất phổ biến trong khoảng thời gian từ năm 2000 đến 2004. Loại RAM này có tốc độ xử lý gấp đôi và bộ nhớ lớn hơn nhiều so với SDR. Tuy nhiên, tiêu chuẩn RAM này cũng không còn được sử dụng nữa.

DDR2

RAM này có khả năng xử lý và dung lượng bộ nhớ tích hợp cao hơn đáng kể so với DDR. Hơn nữa, DDR2 bao gồm một chức năng rất đặc biệt giúp giảm đáng kể mức tiêu thụ năng lượng.

DDR3

RAM DDR3 là loại RAM bạn nên biết khi tìm hiểu về các phiên bản RAM là gì. Loại RAM này được nâng cấp và cải tiến đáng kể so với DDR2, với tốc độ truy xuất dữ liệu nhanh hơn, dung lượng bộ nhớ lớn hơn, khả năng tiết kiệm điện cao hơn 30% so với DDR2.

DDR3L

Đây là loại RAM thường thấy ở các máy tính cao cấp. Nó được sử dụng rất ít năng lượng nên rất tiết kiệm điện, dẫn đến thời lượng pin lâu hơn các dòng máy khác.

DDR4

Đây là chuẩn RAM mạnh hơn nhiều so với DDR3 với dung lượng lên đến 512GB và tốc độ xung nhịp lên đến 4266 MHz. Tốc độ xử lý của DDR4 phải được khen ngợi do hỗ trợ xung nhịp cao.

DDR5

DDR5 là thế hệ RAM máy tính mới nhất được xem là thế hệ thứ năm của “bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên động đồng bộ tốc độ dữ liệu kép” (DDR SDRAM), một phần cứng máy tính quan trọng lưu trữ tất cả các ứng dụng và trò chơi. Nó cung cấp những cải tiến đáng kể về băng thông bộ nhớ, dung lượng và mức tiêu thụ điện năng so với tiêu chuẩn RAM DDR4 thế hệ trước.

Các thông số quan trọng của RAM

Để lựa chọn và hiểu rõ về RAM, cần quan tâm đến các thông số quan trọng sau:

Dung lượng RAM

• Được đo bằng đơn vị Gigabyte (GB) hoặc Terabyte (TB).
• Dung lượng RAM quyết định khả năng của máy tính trong việc xử lý các tác vụ đồng thời và chạy các ứng dụng nặng.

ECC (Kiểm tra và sửa lỗi)

• Đây là thành phần cơ bản của hệ thống máy chủ ngày nay. ECC có hai loại là unbuffered ECC và registered ECC.

Tốc độ bus (Đường truyền)

• Được đo bằng đơn vị Megahertz (MHz) hoặc Gigahertz (GHz).
• Tốc độ bus xác định khả năng truyền dữ liệu giữa RAM và CPU.
• Một tốc độ bus cao hơn cho phép truyền dữ liệu nhanh chóng hơn và cải thiện hiệu suất tổng thể của hệ thống.

Latency (Độ trễ)

• Được đo bằng số nhịp clock (clock cycles).
• Latency là thời gian mà RAM phải chờ để truyền dữ liệu sau khi nhận được yêu cầu từ CPU.
• Latency càng thấp thì RAM càng nhanh chóng phản hồi yêu cầu truyền dữ liệu, đảm bảo hiệu suất cao hơn.

Dual-channel và quad-channel

• Dual-channel và quad-channel là các công nghệ kết nối RAM với mainboard.
• Dual-channel cho phép truyền dữ liệu đồng thời trên hai kênh, cung cấp băng thông rộng hơn và tăng hiệu suất.
• Quad-channel tương tự như dual-channel, nhưng được áp dụng trên bốn kênh, cung cấp hiệu suất tốt nhất.

Cách lựa chọn RAM phù hợp

Khi lựa chọn RAM cho hệ thống máy tính, cần xem xét các yếu tố sau:

Xác định nhu cầu sử dụng

• Mục đích sử dụng: Lựa chọn RAM dựa trên mục đích sử dụng, ví dụ: gaming, đồ họa, công việc văn phòng, đa nhiệm...
• Các ứng dụng và game sử dụng: Xem xét yêu cầu hệ thống của các ứng dụng và game mà bạn thường sử dụng để xác định dung lượng RAM cần thiết.

Tương thích với hệ thống

• Kiểm tra hỗ trợ của mainboard: Kiểm tra thông số kỹ thuật của mainboard để biết loại RAM và dung lượng tối đa hỗ trợ.
• Xác định loại RAM: Chọn RAM tương thích với mainboard, ví dụ: DDR3, DDR4.
• Số lượng khe cắm RAM: Xem xét số lượng khe cắm RAM trên mainboard để xác định số lượng thanh RAM cần mua.

Đánh giá ngân sách

• Xác định ngân sách: Xác định mức ngân sách bạn có thể dành cho việc mua RAM mới.
• So sánh giá cả và hiệu năng: So sánh giá và hiệu năng của các loại RAM trên thị trường để tìm ra sự cân đối giữa chất lượng và ngân sách.

Các yếu tố khác

• Tính mở rộng: Nếu bạn dự định nâng cấp RAM trong tương lai, hãy chọn RAM với dung lượng có thể mở rộng để tiết kiệm chi phí.
• Thương hiệu đáng tin cậy: Lựa chọn RAM từ các thương hiệu đáng tin cậy để đảm bảo chất lượng và hỗ trợ sau bán hàng tốt.

Dung lượng RAM bao nhiêu là đủ?

Dung lượng RAM cần được trang bị sẽ dựa trên nhu cầu tác vụ của người dùng.

• Đối với tác vụ nhẹ: Nhu cầu của bạn là lướt web, xem phim hoặc giải trí nhẹ nhàng thì dung lượng từ 3 – 4GB là phù hợp.
• Đối với tác vụ nặng: Trường hợp bạn muốn chơi các tựa game ở mức đồ họa cao và thực hiện vài tác vụ như edit video, đồ họa thì cần RAM và cấu hình cao hơn là 16 – 32GB.

Trên là tổng hợp những chia sẻ của Đại Hữu để giúp bạn hiểu rõ hơn về RAM. Hy vọng thông tin bài viết hữu ích dành cho bạn. Hẹn gặp lại trong những bài chia sẻ kế tiếp.